بررسی تاثیر میزان سواد رسانه ای معلمان بر گسترش مدل تفکر انعکاسی دانش آموزان(مطالعه موردی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان منطقه آ.پ شهر تهران

چکیده: تاثیر غیر قابل انکار نقش معلمان در تعلیم و تربیت دانش آموزان در تمام مراحل زندگی آنان، در کنار تاثیر فناوری های نوین در شیوه های یاددهی - یادگیری و تغییر نقش معلمان در فرآیند آموزش، عواملی هستند که باعث می شوند جای خالی مفهوم سواد رسانه ای و جایگاه آن مد نظر پژوهشگران قرار گیرد. سواد رسانه ای به نوعی مهارت تفکر استدلالی و نقادی را به نحو بارزی که مخاطب بتواند از محتوای رسانه جمعی قضاوت نماید، به عنوان یک مسئله ارتباطی و اجتماعی در عصر حاضر می توان مورد مطالعه قرار داد. با تحصیل سواد رسانه ای مخاطب می آموزد هر آنچه از رسانه ها انتشار می یابد دلیل مطابقت آن با واقعیت نمی شود . تحصیل سواد رسانه ای به همراه پیدایش نگاه و تفکر انتقادی در افراد است. بنابر این فرد می آموزد که عمیق و دقیق به ذات برنامه ها و نوشته ها و شنیده ها بیاندیشد و به نقد آن ها نیز بپردازد ؛ از طرفی به نوعی رویارویی پیچیده با خروجی رسانه ها نیز دست یابد . نقش معلمان در این عرصه شاید این است که تلاش کند راهی را بیابد تا دریابد چگونه می توان دانش اموزان را در درک نقش های چندگانه فرهنگی و اجتماعی رسانه های جمعی در جامعه و میزان تأثیرگذاری رسانه ها یاری رساند، بدون آن که مستقیماً آنان را در مسیری مشخص انداخت. گرچه زیبایی شناسی رسانه ها ممکن است به خوبی با برنامه های درسی سنتی منطبق باشد، اما همچنین جنبه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی وسیع تر رسانه ها نیز باید مورد کنکاش قرار گیرند. این که آیا این امر به فعال گرایی مصرف کنندگان منتهی می شود یا خیر به یک اندازه به مشارکت کنندگان و آموزگار بستگی دارد و این در صورتی است که ترکیبی مناسب از کشفیات آزاد و ارزشیابی بی طرفانه ایجاد شده باشد. در این تحقیق سعی ما بر آن بود تا بفهمیم میزان سواد رسانه ای دبیران چه تاثیری بر توسعه مدل تفکر انعکاسی دانش آموزان دارد. در پروژه هوشمند سازی مدارس تلاش شده است تا مدرسه هوشمند، مدرسه ای باشد که علاوه بر استفاده از امکانات فیزیکی مدرسه و برنامه هایی مانند سایر مدارس تلاش دارد تا با تجهیز به امکانات رایانه یی و فناوری های مربوطه کنترل و مدیریت خود را بر این اساس مبتنی کند و محتوای اکثر دروس را الکترونیکی کرده و ارزشیابی و نظارت سیستم را هوشمند گرداند.در پژوهش حاضر نمونه آماری 400 نفر از دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان در مدارس غیر انتفاعی منطقه 2آموزش و پرورش شهر تهران هستند و پرسشنامه ای برای تاثیر سوادرسانه ای معلمان بر توسعه مدل تفکر انعکاسی دانشآموزان توزیع شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد: 1. همانطور که محقق پیش بینی می کرد میزان سواد رسانه ای دبیران می تواند در توسعه مدل آموزش تفکر انعکاسی دانش آموزان نقش موثری داشته باشد 2. میزان سواد رسانه ای دبیران می تواند در نگاه انتقادی به رسانه ها دانش آموزان نقش موثری داشته باشد. 3. میزان سواد رسانه ای دبیران می تواند در نحوه ی مواجهه رسانه ها نقش موثری داشته باشد. 4. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده بین مدارس هوشمند و غیرهوشمند تفاوت محسوسی به نظر نمی رسد و این امر بیانگر این مطلب است که تاثیر میزان سواد رسانه ای دبیران بر توسعه مدل تفکرانعکاسی در مدارس هوشمند با غیر هوشمند تفاوتی ندارد. با توجه به اهمیت آموزش سواد رسانه ای به دبیران و دانش آموزان که به تفصیل در این پژوهش به آن اشاره شد.به نظر می رسد جای خالی این موضوع به عنوان یک واحد درسی در آموزش های ضمن خدمت معلمان و واحدهای دانشگاهی تربیت معلم دیده می شود.همچنین با نگاه عمیق تر به روند گسترش آموزش سواد رسانه ای در دنیا، لزوم تدوین سرفصل های درسی از سطوح پایه تا دانشگاه بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. کلیدواژه ها: سواد رسانه ای، تفکر انعکاسی،مدارس هوشمند،آموزش رسانه ای